Văn học là nhân học. Học văn là để cảm nhận cái hay cái đẹp của nghệ thuật và của cuộc sống, từ đó bồi dưỡng, rèn luyện tâm hồn hướng con người đến cái chân - thiện - mỹ. Học môn Ngữ văn trước hết phải nắm được nội dung, chương trình là sách giáo khoa gồm phần đọc hiểu, lý thuyết và thực hành. Mỗi tác phẩm đều có vị trí quan trọng trong toàn bộ môn Ngữ văn. Học môn Ngữ văn phải coi trọng tiêu chí nghệ thuật, tính thẩm mỹ văn chương bằng cách đọc, hiểu, cảm nhận văn chương; biết bình giảng, bình luận, đánh giá văn chương ở những vẻ đẹp phong phú, đa dạng của nó về nội dung, tư tưởng, giá trị nhân văn và về hình thức nghệ thuật sinh động, hấp dẫn, độc đáo. Đặc biệt không ngừng bồi bổ tri thức ngôn ngữ Tiếng Việt và kỹ năng nói văn, viết văn sao cho đạt được hiệu quả cao nhất về thông tin và truyền cảm. Đích đi tới của việc học bộ môn Ngữ văn là phải học, phải rèn luyện từ cách đọc, cách hiểu, cách cảm, cách nói, viết cho đến cách sống, cách làm người có lý tưởng, có nhân cách, làm người Việt Nam có tầm văn hoá cao.
Nếu ở tiểu học cô giáo chủ nhiệm sẽ dạy hầu như gần hết tất cả các môn học, vì thế các em được sự quan tâm nhiều. Cô chủ nhiệm sẽ hướng dẫn cặn kẽ cách trình bày, cách làm bài, rèn chữ…thì khi lên lớp 6, GVCN chỉ dạy duy nhất một môn, các môn còn lại các thầy cô khác dạy. Học sinh phải tự thích nghi với các qui định về nội qui, phương pháp học tập của từng môn cụ thể. Thầy cô là người đưa ra yêu cầu còn các em là người thực hiện và tất nhiên, yêu cầu cũng như nội dung các môn học có độ khó hơn nhiều so với tiểu học. Chính vì thế các em học sinh lớp 6 khi bước vào ngôi trường cấp hai sẽ có sự bỡ ngỡ về môi trường mới, phương pháp học và nếu như không chuẩn bị sẵn về tâm lý, các em có thể bị shock.
Sau bao năm giảng dạy khối 6 tại ngôi trường luôn nằm trong top đầu của quận Bình Thạnh, tôi luôn tâm niệm phải giúp các em bắt nhịp hòa nhập nhanh với môi trườn, cách học mới. Chính vì thế, tôi nghĩ các em học sinh khối 6 cần chuẩn bị một số lưu ý cơ bản để chuẩn bị hành trang thật tốt cho suốt bốn năm học cấp II cũng như đạt kết quả cao nhất trong các kỳ kiểm tra tất cả các bộ môn nói chung và bộ môn Văn nói riêng.
* PHƯƠNG PHÁP ĐỂ HỌC TỐT MÔN NGỮ VĂN
1/ Tìm hiểu bài và soạn bài trước ở nhà :
- Đọc các văn bản, tìm hiểu và trả lời các câu hỏi sau văn bản đó theo cách hiểu của bản thân ( không cần dùng sách học tốt ). Đọc các định nghĩa, ghi nhớ trong sách giáo khoa để nắm bắt nội dung chính.
- Đánh dấu phần khó hiểu để lên lớp tập trung nghe thầy, cô giảng rõ hơn.
2/ Học trên lớp :
- Đặc biệt tập trung chú ý lắng nghe thầy cô giảng bài.
- Ghi nhớ, nắm bắt được nội dung chính bài học, cách làm bài để vận dụng làm bài, trả lời câu hỏi.
- Đánh dấu, gạch chân, khoanh vùng những định nghĩa, nội dung, câu dẫn chứng chủ chốt trong bài học để về nhà có thể xem, học lại dễ dàng và tìm hiểu sâu hơn.
- Chép bài đầy đủ, chính xác. Sử dụng cách viết bài, trình bày hợp lý, khoa học để dễ học thuộc bài.
- Chép, ghi nhớ lại những điều thầy cô giảng giải thêm, rộng hơn với những kiến thức bổ sung cho học sinh vào sổ tay, vở nháp, … nhằm về nhà tự luyện tập và tìm hiểu.
- Sẵn sàng trình bày thắc mắc với thầy cô để thầy cô giải đáp.
- Tích cực tham gia hoạt động phát biểu ý kiến trong nhóm, tự tin trình bày trước lớp để rèn luyện kĩ năng nói, học hỏi, trau dồi.
3/ Học bài cũ :
- Tìm hiểu đọc thêm những bài tham khảo, bài thơ, văn bản hay cách làm, ví dụ khác để củng cố kiến thức, bổ sung thêm những nguồn kiến thức hay khác nhằm nâng cao trình độ.
* Những điểm đặc biệt lưu ý trong từng phân môn :
* Môn văn được chia thành 3 phân môn: Tiếng Việt, Văn bản và tập làm văn
1. Tiếng Việt:
Các em sẽ tiếp tục được học về các từ loại, các kiểu câu nhưng ở mức độ nâng cao hơn tiểu học. Đòi hỏi các em phải rèn kĩ năng thực hành từ đơn giản đến nâng cao bằng cách sau mỗi lần làm bài tập làm văn các em tự tìm ra những từ sai, lỗi chính tả hoăc câu sai ngữ pháp , sửa lại cho đúng.
Ở phân môn này đòi hỏi các em đọc và xem trước bài ở nhà để vào lớp khi nghe giảng các em tiếp thu nhanh hơn. Đọc sách báo để trao dồi vốn từ, tránh sai lỗi chính tả.
2.Văn bản:
Đây là phần bổ trợ kiến thức , kĩ năng cho bài tập làm văn và nhận diện thể loại. Vì thế đòi hỏi các em phải tự soạn bài trước ở nhà ( Đọc trước văn bản, trả lời câu hỏi phía sau văn bản. Phụ huynh lưu ý các em trả lời theo cảm nhận của bản thân , không nên dùng sách học tốt khi soạn bài ) .
Phải học thuộc thơ, học thuộc các tác phẩm văn học, ngoài ra còn phải biết phân tích tác phẩm, biết cảm thụ cái hay cái đẹp về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm văn học. Cho nên lượng kiến thức sẽ tăng gấp đôi so với ở tiểu học, điều đó có thể làm cho các em cảm thấy nặng nề và có tâm lí chán học văn. Nhưng nếu không thực hiên được những yêu cầu đó thì sẽ không giỏi văn, kết quả sẽ không cao.
3. Tập làm văn
Nếu như ở tiểu học với bài văn miêu tả chỉ cần các em nắm được phương pháp miêu tả, biết vận dụng các yếu tố nghệ thuật và có sẵn dàn ý chi tiết thì ở lớp 6, không còn dạng văn miêu tả một cách đơn giản nữa mà thay vào đó là lối văn viết ở mức cao hơn. Bài viết của các em không chỉ yêu cầu đúng nội dung kiến thức mà phải diễn đạt trôi chảy, đúng ngữ pháp, chính tả, có bố cục rõ ràng, biết cách dựng đoạn và sạch đẹp.
Thầy cô không còn hướng dẫn cụ thể cách viết bài và trình bày bố cục và cho dàn ý chi tiết như tiểu học nữa mà thầy cô chỉ định hướng để các em xác định yêu cầu của đề. Giáo viên chỉ giảng những ý chính cần trình bày còn học sinh phải tự làm sao cho bài văn của mình diễn đạt trôi chảy, lời văn mượt mà, câu đúng ngữ pháp và đáp ứng yêu cầu đề. Vì thế, đòi hỏi các em phải có khả năng tư duy và sự sáng tạo . Điều đó rất khó cho các em vì ở tiểu học các em quen với lối học mẫu và làm theo mẫu, khả năng tư duy và sáng tạo của các em chưa cao, vốn từ chưa phong phú.
Vì thế các em cần phải tạo thói quen đọc sách, đọc thêm những bài văn tham khảo, bài thơ hay, tác phẩm văn học xuất sắc để học tập những ý tửởng hay, sáng tạo của các nhà văn đồng thời trao dồi vốn từ. ( Lưu ý học mẫu nhưng k làm theo mẫu, không coppy, không đạo văn để phát huy khả năng sáng tạo và tu duy)
* Tuy nhiên phụ huynh cũng không nên quá lo lắng và tạo áp lực cho con em mình, hãy tạo cho các em một tâm trạng thoải mái. Thầy cô sẽ truyền đạt những kinh nghiệm phương pháp học tập môn văn để các em thấy học văn rất dễ và truyền tình yêu văn, say mê văn đến với các em. Nếu các em học văn với niềm vui, sự yêu thích thì sẽ thấy việc học văn không khó